Dus dan ben je Deputy Secretary of Interior in de Obama regering, is het zondagochtend 4 november, twee dagen voor election day en dan ben je toch bereid om in Washington DC naar een groep van 60 Nederlanders te komen omdat die iets meer van de Amerikaanse politiek willen proberen te begrijpen. Dat ben je toch wel een grote mijnheer. David J. Hayes is zo’n grote mijnheer.
Het departement van mijnheer Hayes is o.a. verantwoordelijke voor al het federale gebied in de Verenigde Staten. Zo’n 30% van het grondgebied van de Verenigde Staten valt onder de federale overheid. Hieronder vooral veel nationale parken. Ook bij grote milieurampen komt het ministerie van Interior in actie. Tijdens de olieramp in de golf van Mexico in 2010 was mijnheer Hayes het aanspreekpunt van de regering maar daarover straks meer.
Ondanks de relaxte zondagochtend sfeer kwam Mijnheer Hayes er niet gemakkelijk mee weg. Hij werd door onze vragen wat betreft de milieuvraagstukken soms een beetje in het nauw gedreven maar hij had een goed verhaal. ‘
‘Luister’ zei hij, ‘America is a great country. In Amerika zijn we aardig op weg om de milieuvervuiling terug te dringen. We hebben het steenkoolverbruik flink teruggedrongen en doen b.v. in Nevada erg veel met zonne energie en elders grote projecten met windenergie.
Wij weten dat we nog een lange weg te gaan hebben maar geef ons tijd.
Op de vraag over het naar olieboren in Alaska en de Noordpool kwam er een politiek antwoord. ‘Wij denken dat het mogelijk is om daar naar olie en gas te boren. Rusland en Noorwegen zijn daar ook al mee bezig. Dat kan alleen als het onder strikte condities gebeurd. We hebben in 2010 bij de ramp met het olieplatform Deepwater Horizon gezien hoe ontzettend mis het kan gaan en dat willen we nooit meer meemaken.’
Mijnheer Hayes vertelde dat hij twee weken geleden nog bij een boorinstallatie in Alaska was geweest en dat hij had gezien hoe verlaten die plek was, zonder infrastructuur e.d. ‘Als daar iets mis gaat dan heb je grote problemen’.
Bij de vragen over politiek was weer grappig om te zien dat zelfs bij deze ontzettend aardige en rustige man het fanatisme in deze laatste dagen van de campagne de kop op steekt. Op de vraag wat hij gaat doen als Romney dinsdag wint antwoordde hij;’ik denk dat ik dan naar Nederland verhuis.’ En onze souvenirs, campagne posters van Romney, kon hij ook niet waarderen.
Dat is in de Republikeinse partij niet anders. ‘Toen in 2008 Obama aan de macht kwam hebben onze Republikeinse vrienden vanaf dag twee besloten alles in het werk te stellen om de herverkiezing van Obama te voorkomen. Als de Republikeinen dus constant dwars gaan liggen dan wordt regeren een moeilijk verhaal.’ Hij sprak wel de verwachting uit dat als Obama eenmaal herkozen is, en dat staat voor hem als een paal boven water, alles waarschijnlijk een stuk soepeler gaat verlopen.
De Tea Party is volgens hem weliswaar mede oorzaak van het feit dat het in de Amerikaanse politiek zo gepolariseerd is maar hij denkt ook dat de Tea Party geen lang leven meer beschoren is. ‘Ze verloren in 2010 in de midterm elections al veel kiezers en dat zal nu weer gebeuren.’
Hij was vol lof over zijn baas. ‘Tijdens de BP ramp kwam ik drie keer per week in de Situation Room en de President was betrokken, goed ingelezen en zat overal bovenop. We zagen de olie bijna letterlijk de Golf instromen maar president Obama is een grote leider en een perfecte manager bij dit soort gelegenheden.’ Kortom, four more years.
We namen afscheid van David J. Hayes, een geweldige man die zijn zondagochtend opofferde om ons te woord te staan.
‘S middags hadden we even tijd voor een andere grote mijnheer. We bezochten Mount Vernon, het huis van Washington, de eerste president van Amerika. Het is zeker een bezoek waard als je in de buurt bent. Wij waren er op een fantastisch mooie zonnige dag en als je dan vanuit de achtertuin geniet van het geweldige uitzicht over de Potomac rivier dan vraag je je af waarom die man zijn leven in dienst stelde van het volk en niet gewoon thuis ging zitten genieten van zijn geweldige huis.
Zondagavond kwam grote mijnheer nummer drie ons met een bezoek vereren. Eelco Bosch van Rosenthal, correspondent van het NOS journaal, offerde zijn zondagavond op voor ons. Het is voor hem natuurlijk een razend drukke tijd maar hij nam uitgebreid de tijd om onze vragen te beantwoorden. Hij gaf ons een inkijkje in zijn werk en hoe hij tegen de verkiezingen aankijkt.
Een leuke man, die gepassioneerd en open over zijn vak praatte. Hij hoopt op spannende verkiezingen, ‘spannend is altijd leuker dan saai,’ maar zag een paar kleine beren op de weg. ‘Als b.v. Florida een uur lang ’too close to call’ is dan blijven de networks ook een uur lang bij Florida hangen en moet ik een uur zendtijd vullen met de geschiedenis van Florida. Ik moet me dus ontzettend goed voorbereiden.’
Op de vraag hoe dicht Eelco bij de zittende president kon komen had hij een geweldige anekdote over de manager van Gordon. Die had bij Eelco het verzoek ingediend om, als hij eens een keer een interview had met Obama of Obama dan in de camera Gordon een hart onder de riem kon steken voor deelname aan het songfestival. ‘Dit was een serieus verzoek.’ Zei Eelco. ‘Zo werkt het dus niet. Nederland telt hier in Amerika natuurlijk absoluut niet mee. En de president interviewen is dus zo goed als uitgesloten voor een Nederlandse correspondent.’
Op de vraag van ons of hij de Amerikanen beter is gaan begrijpen in de ruim vier jaar die hij nu correspondent is kwam een indrukwekkend antwoord. ‘Ja dat denk ik wel. Ik verbaas me toch wel een beetje dat ruim 80 tot 90% van de Nederlanders zo pro Obama is. Zo’n goede president is het nou ook weer niet. En dat Nederlanders dan weer niet begrijpen dat bijna de helft van de Amerikanen op Romney gaat stemmen verbaast me niet maar jullie moeten dit land beter leren begrijpen. Amerikanen zijn rechtser en patriottischer dan welk volk dan ook.’ Hij vertelde ons het verhaal over een reportage die hij gemaakt had van een moeder wiens zoon was gesneuveld in Irak. Hij zou de volgende dag worden begraven. ZijĀ nam de Amerikaanse regering niks kwalijk, sterker nog, ze was trots op haar zoon en dat hij zijn leven had gegeven voor de strijd tegen het terrorisme. Haar andere zoon zat ook in het leger en op de vraag van Eelco wat er zou gebeuren als ook hij in een kist met de vlag erover terug zou komen was ze zeer resoluut. ‘Als de terroristen daar niet bestreden worden komen ze naar hier.’ Dit zijn dingen die wij in Nederland misschien wel nooit zullen begrijpen maar dat is de Amerikaanse volksaard.
Wij bedankten Eelco dat hij op zondagavond de tijd had genomen om ons te woord te staan en wensten hem de komende drukke dagen veel succes.