21-11-2013
Vanmiddag heeft de democratische fractie in de US Senate de nucleaire optie gebruikt. Ze hebben het filibusteren aan banden gelegd. De Republikeinen gebruikten de afgelopen jaren de filbuster te pas en te onpas om benoemingen van b.v. ministers en rechters door president Obama tegen te houden. Door het filibusteren te bemoeilijken kunnen de Democraten, die nu een meerderheid hebben in de Senaat, makkelijker benoemingen van de president door de Senaat loodsen. De zet van de Democraten wordt ook wel de ‘nucleaire optie’ genoemd omdat het ook tegen ze kan keren mocht de Senaat ooit weer een republikeinse meerderheid krijgen. Wat een filibuster is en dat het al een oud gebruik is ( met Nederlands tintje) legt onze Columnist Antal Toll uit in een column uit 2005:
VRIJBUITERS IN DE SENAAT.
6 november 2005
De Republikeinse partij is volop bezig om zich terug te vechten uit de hoek waar de klappen vallen. Na weken van opeenvolgende schandalen rond topfiguren in de partij, het aftreden van de stafchef van de vice-president en de almaar toenemende kritiek op het Irak beleid, is er deze week gekozen voor de aanval. Op twee fronten hebben de Republikeinen de aanval geopend in een poging om zich, voor de mid-term election van volgend jaar, uit de crisis te werken.
Sinds de Republikeinen in 1994 met overmacht zowel in de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden de meeste tijd de lakens hebben uitgedeeld hebben ze het niet meer zo moeilijk gehad maar ze vechten terug.
Ten eerste was daar de Republikeinse senator van Indiana Dick Lugar. Senator Lugar is de voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken en dinsdag was er een stemming in die commissie over de voordracht van Roland Arnall. Bush heeft Arnall voorgedragen als nieuwe ambassadeur voor Nederland en de commissie moet beoordelen of de kandidaat goed genoeg is om door de Senaat te worden goedgekeurd. Nou is mijnheer Arnall bepaald niet onomstreden. Hij is de oprichter van een hypotheekverstrekker en is verwikkeld in een juridisch proces wegens onfrisse leenpraktijken.
In de stemming in de commissie van Buitenlandse Zaken, die bestaat uit tien Republikeinen en acht Democraten, stemde de Republikeinse senator Chuck Hagel tegen de voordracht van Arnall. Samen met de acht Democraten die ook tegen stemden en de overgebleven negen Republikeinen die voor waren zorgde dat ervoor dat de stemmen staakten. Maar voorzitter Dick Lugar drukte de voordracht toch door via een slinkse manier. Hij vond in de ingewikkelde procedures van de commissies een regeltje waardoor hij alleen de stemmen van de lijfelijk aanwezige senatoren hoefde te tellen. Omdat vooral veel Democratische leden bij volmacht hadden gestemd kwam de telling uit op acht tegen twee voor de voordracht van Roland Arnall.
Het tweede front werd geopend door de president zelf. Nadat vorige week zijn oorspronkelijke kandidaat voor de vacante positie van rechter voor het Hooggerechtshof zich had teruggetrokken kwam hij op de proppen met Samuel Alito. Met deze conservatieve Alito geeft Bush duidelijk gehoor aan de roep van zijn achterban om met een conservatieve kandidaat op de proppen te komen.
Nu liggen er dus twee benoemingen te wachten op stemming in de Senaat waar de Democraten helemaal niet gelukkig mee zijn. En er is door de Democraten alweer gedreigd met een filibuster.
Een filibuster is een merkwaardig politiek fenomeen wat vooral in Amerika nog vaak als vertragingstactiek gebruikt wordt. Filibuster komt van het Nederlandse woord vrijbuiter (en dan in de zin van iemand die de regels aan zijn laars lapt). Het is in principe niets anders dan een vertragingstactiek om het debat te rekken en zodoende een stemming uit te stellen of in sommige gevallen zelfs te voorkomen. Wat er dan gebeurt is dat iemand het woord neemt en blijft praten totdat hij er bijna ´letterlijk` bij neervalt. Zolang de persoon spreekt kan er niet gestemd worden en dan maakt het niet uit waarover de persoon praat. Hij mag voorlezen uit het telefoonboek of uit een roman dat maakt allemaal niet uit. Hij (of zij) moet al die tijd wel blijven staan en mag niet leunen of ondersteund worden. Hij mag ook niet naar de wc of eten. Vroeger werd er in het Huis van Afgevaardigden regelmatig ´gefilibusterd `maar omdat het aantal afgevaardigden in de loop van de geschiedenis flink is uitgebreid geldt er in het ´Huis`een gelimiteerde spreektijd. In de Senaat is er geen limiet en dat geeft vaak wonderlijke taferelen.
De langste, en misschien wel beroemdste filibuster, staat op naam van de in 2003 overleden senator Strom Thurmond. Thurmond was een fenomeen in de Amerikaanse politiek. Hij is met 48 dienstjaren als senator de langst dienende en oudste senator uit de Amerikaanse geschiedenis. Toen hij zich in 2003 vlak voor zijn dood terugtrok als senator had hij de respectabele leeftijd van 100 jaar! bereikt. Door zijn lange staat van dienst was deze oude man een tijd lang president pro tempore. Een president pro tempore is de voorzitter van de Senaat bij afwezigheid van de vice-president maar de president pro tempore is na de vice-president en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden de derde in lijn wat betreft de opvolging van de president. Dus in het onwaarschijnlijke geval dat zowel de president als de vice-president als de voorzitter van het Huis niet in staat waren geweest om het land te leiden dan was deze oude ijzervreter (waarnemend) president geworden.
In 1957 stond in de Senaat een stemming over de ´civil rights act`op de roll. Strom Thurmond, toen nog Democraat en later overgestapt naar de Republikeinse partij, was faliekant tegen de wet en besloot te gaan filibusteren. Volgens de legendarische verhalen ging hij niet over één nacht ijs. Zo zou hij van tevoren een sauna bezocht hebben om zoveel mogelijk vocht uit zijn lichaam te verwijderen zodat hij niet naar de wc hoefde. Ook zou hij een assistent in de buurt klaar hebben staan met een emmer in geval van nood. Hoe dan ook, Thurmond hield het uiteindelijk 24 uur en 18 minuten vol. De moeite was echter voor niks want de wet kwam er toch maar Strom Thurmond had geschiedenis gemaakt.
Hoe de stemming over de benoemingen van de nieuwe ambassadeur en rechter zullen verlopen blijft dus nog even spannend. De Democraten dreigen met een filibuster en de Republikeinen op hun beurt met de ´nucleair option`( de regels zo veranderen dat de minderheid weinig kans maakt om ook nog maar iets uit te richten).
En het Amerikaanse volk vindt het allemaal maar niks dat gekrakeel in Washington. De regering is er om zaken te regelen en niet om er oeverloos over te lullen. Of om maar met de woorden van de beroemde senator uit begin vorige eeuw, Henry Cabot Lodge, te spreken; Stemmen zonder debat is niet verstandig maar een debat zonder daarna de kans te krijgen om te stemmen is belachelijk.
Antal Toll
