Over de positie van de vicepresident in het Amerikaanse politieke systeem zijn de meningen sterk verdeeld. Voor de een is het de persoon die slechts een hartslag verwijderd is van het presidentschap, de ander ziet hem meer als loopjongetje van de president die op de achtergrond onbelangrijke taken uitvoert.
Een bekende grap is die over de moeder van twee zonen. De ene zoon vertrok naar zee en de ander werd vicepresident, van beide jongens werd niks meer vernomen.
Ook Obama’s vicepresident Joe Biden komt, zeker bij ons in Europa, weinig in het nieuws. Afgelopen maand was een uitzondering toen zijn zoon overleed aan een hersentumor maar verder is hij de stille kracht op de achtergrond.
Toch heeft Joe Biden op twee momenten in de geschiedenis een interessante rol gespeeld in de totstandkoming van de uitspraak deze week van het hooggerechtshof over het legaliseren van het homohuwelijk.
Joe Biden werd door Obama als vicepresident gekozen vanwege zijn grote politieke ervaring in Washington. Obama was als onervaren senator zomaar president geworden en Joe Biden, die al sinds 1973 senator van Delaware was, moest hem helpen om de slangenkuil van politiek Washington te overleven.
In die ruim dertig jaar die Biden doorbracht op Capitol Hill was hij ondermeer lid van de Juridische commissie in de Reagan periode. Toen in er 1987 een nieuwe rechter voor het hooggerechtshof benoemd moest worden koos president Reagan voor de zeer conservatieve Robert Bork. Om de nominatie te bekrachtigen moest de genomineerde eerst gehoord worden door de commissie om daarna door de Senaat benoemd te worden.
Biden had zich in eerste instantie neergelegd bij de keuze van Bork, maar besloot tijdens de verhoren toch anders en legde Bork het vuur na aan de schenen. Mede doordat Biden tijdens de verhoren zich vooral focuste op de conservatieve standpunten van Bork, Bork had een wetsvoorstel ondersteund die anticonceptie medicijnen illegaal wilde maken en vond dat individuele personen geen recht op privacy hadden, overleefde Bork de hoorzittingen niet. Hij kwam ouderwets en ongeïnteresseerd over en Reagan besloot Bork in te ruilen voor een andere kandidaat, de ietwat gematigde Anthony Kennedy. Kennedy werd zonder slag of stoot door de Senaat benoemd als een van de negen rechters van het hooggerechtshof. Een benoeming voor het leven die Kennedy nu nog steeds bekleed.
En het was rechter Anthony Kennedy die afgelopen week de doorslag gaf in de beslissing van het hooggerechtshof om het homohuwelijk te legaliseren. Ondanks zijn ietwat conservatieve standpunten stemde hij, nets als vier andere rechters, voor het legaliseren van het homohuwelijk.
Ook in 2012 gaf Joe Biden blijk van zijn politieke gave om door een simpele move dingen op politiek vlak te veranderen. In april van dat jaar kwam de strijd tussen Romney en Obama al aardig op stoom en een van de issues was het homohuwelijk. In diverse staten was er al de mogelijkheid voor homoparen om te trouwen terwijl in andere staten de rechten van getrouwde homoparen niet werden erkend.
Beide presidentskandidaten hadden wat betreft hun standpunt over het homohuwelijk een beetje om de hete brij heen gedraaid en toen was daar opeens Joe Biden die tijdens een interview in de zondagochtendshow Meet The Press het volgende zei tegen de interviewer; “I am vice president of the United States of America. The president sets the policy. I am absolutely comfortable with the fact that men marrying men, women marrying women, and heterosexual men and women marrying another are entitled to the same exact rights, all the civil rights, all the civil liberties. And quite frankly, I don’t see much of a distinction beyond that.”
Er werd direct gespeculeerd dat het een proefballonetje was van het Witte Huis om de stemming in het land te peilen maar achteraf is gebleken dat sommige adviseurs van Obama nog niet zo ver waren, en Obama evenmin. Maar na dit statement van de vice president kon Obama niet meer achterblijven en een paar dagen later gaf ook Obama aan dat hij voorstander was van het homohuwelijk. Nog nooit had een zittende president zich zo in positieve zin uitgelaten over het homohuwelijk. Heel voorzichtig verschoof de mening van steeds meer Amerikanen ten opzichte van het homohuwelijk. Het werd volgens veel inwoners steeds gekker dat in Amerika iedereen gelijk behandeld werd behalve getrouwde paren van hetzelfde geslacht.
Dus sinds afgelopen week ligt daar de uitspraak van het Supreme Court. Na de historische uitspraken over Brown v The board of education (de segregatie in het onderwijs) en Roe v Wade (abortus) is er nu Obergefell v Hodges die homohuwelijken in alle staten legaliseert. Een historisch arrest dat ongetwijfeld net als de twee eerstgenoemden in de geschiedenisboeken terecht zal komen. Het voert te ver om te beweren dat dit laatste arrest er zonder Joe Biden niet was geweest maar zijn moeder, die in 2010 overleed, zou trots op hem zijn geweest. Wat betreft de legalisering van het homohuwelijk is Joe Biden een belangrijk schakeltje geweest en niet de vergeten vicepresident waar niemand meer wat van hoorde.
Antal Toll
30-06-2015
