Vlakbij Mount Rushmore in de staat South Dakota ligt Crazy Horse, waar een afbeelding van deze Chief in de bergen wordt gemaakt, die vele malen groter is dan de vier presidentshoofden. Beeldhouwer Korczak Ziolkowski die meewerkte aan de vier presidentshoofden, werd benaderd door Chief Henry Standing Bear. Saillant detail is dat Korczak nooit een les in beeldhouwen of weet ik veel heeft gehad en het zichzelf allemaal heeft aangeleerd en hij maakte werkelijk de prachtigste dingen. Maar Standing Bear wilde een monument die de blanke man zou tonen dat de Indianen ook helden hebben.

Het feit alleen al dat je dat aan wilt tonen, omdat het genegeerd wordt, omdat je uitgeroeid wordt en onderdrukt. Door de mensen hier, die het er maar over hebben dat ‘hun’ geschiedenis zo kort is. Als ik mensen dat hoor zeggen, heb ik altijd de neiging ze bij de oren te pakken en hun neus op mijn knie te verbrijzelen terwijl ik roep: ‘De geschiedenis van Amerika is juist heel lang, die Indianen leefden hier al duizenden jaren voor jullie en jullie negeren dat compleet!’

Als je kaarten bekijkt van Amerika, van indianenstammen die het land bevolkten, dan is het moorddadig hoe dat allemaal is afgepakt. Met vele beloften werden de indianen gelokt. Eén belofte was dat de blanke man hun land zou nemen. Het is ook de enige belofte die ze hebben gehouden. Op één van de bijgevoegde foto’s kun je de speech lezen van Chief Joseph toen hij zich overgaf.

Hoe alle chiefs zijn uitgemoord, het volk naar de heuvels is gevlucht zonder dekens, voedsel of niks en kinderen die doodvroren. Om beroerd van te worden. Het gaat hier om de oorspronkelijke bevolking, wier land werd afgepakt, die werden uitgemoord tot en met de kinderen toe. Hoe krijg je het over je ijskoude hart. Valse beloftes, hinderlagen en Chief Crazy Horse, om wie het hier gaat qua beeltenis in de berg, is door een soldaat (in vredestijd zelfs) vermoord door hem in zijn rug te steken. Laffer kan gewoon niet. Wie de soldaat was weet ik verder niet, maar na zijn dood is het enige dat ze met zijn verachtelijke lichaam hadden kunnen doen, was een ondergrond te maken voor een publieke pisbak.  Veel denkbeelden van de indianen strookten sowieso niet met wat de blanke indringer predikte. De wijze woorden die Chief Joseph sprak in 1881, staan ook op een bijgevoegde foto.

De hand van Crazy Horse wijst naar het land waarvan hij zei: Mijn land is waar mijn doden begraven liggen. Crazy Horse weigerde zich over te geven en weigerde ook om in een reservaat te gaan wonen. Op de keper beschouwd is het natuurlijk ook te gek voor woorden. Komt er een zooitje ongeregeld van ver weg, pakt jouw land af, vermoordt jouw volk en wat ervan overblijft mag in een reservaat gaan wonen. Wat dat betreft is de arrogantie van de zogenaamde blanke man verbijsterend. Hun geschiedenis is dan niet lang, maar het begin is walgelijk en beschamend. Iedere meter van dit land is doordrenkt van bloed en ellende, maar niet hun bloed en ellende.

Afijn, Korczak wilde dit project graag doen en had ook de ideologie dat het project gefinancierd moest worden van giften en donaties. Dat het geen staatsproject zou worden. Hij heeft zich die eerste jaren de krampen gewerkt. Met een compressor/generator van toen al 24 jaar oud en dynamietboor en verder zijn handen en wat beitels, ging hij aan het werk.
De compressor/generator en dynamietboor staan er nog te pronken en mijn eega gaf me een uitleg waar ieder hendeltje en schroefje voor diende en of ik dat wel even allemaal wilde onthouden.

Buiten het keiharde werken had Korczak toch nog tijd een vrouw te ontmoeten, haar het hof te maken, mee te zoenen, haar handje vast te houden en mee te trouwen. Daarna had hij kennelijk nog steeds tijd, want er kwamen tien kinderen voort uit deze gelukkige verbintenis. Bijna al deze kinderen werken tot op heden mee aan dit gigantische project. Korczak zelf stierf in 1982. Om je ideaal niet verwezenlijkt te kunnen zien na al die jaren zwoegen, lijkt mij op de frustratieschaal van 1 tot 10 toch wel een 12. Buiten zijn levenswerk maakte deze meester trouwens de prachtigste dingen. Het bronzen beeld van vechtende hengsten vind ik persoonlijk weergaloos mooi. Wat ben je begenadigd als je dat soort dingen kunt maken.

Hoe mooi dan ook, maar op een gegeven moment ben je uit bewonderd en ga je verder. Er is nog veel meer te zien in dit ongelooflijk mooie continent, dus tijd om weer kilometers te maken…

Met dank aan Laureen de Bres