Gij zult niet…..
In Alabama wordt er komende dinsdag een zogenaamde special election gehouden om een vrijgekomen plekje in de Senaat weer op te vullen. Deze plek kwam vrij nadat de vorige senator van Alabama, Jeff Sessions, minister van Justitie werd onder Trump. Normaal gesproken zou zo’n verkiezing in deze overwegend conservatieve staat een formaliteit zijn geweest. Alabama is normaal een zekerheidje voor de Republikeinen maar nu ligt hun kandidaat onder vuur vanwege seksueel overschrijdend gedrag tegenover minderjarige meisjes.
De aartsconservatieve Roy Moore is er door drie vrouwen van beschuldigd dat hij hen heeft lastiggevallen. Na aanvankelijk alles ontkent te hebben bleken de beschuldigingen toch grotendeels waar te zijn maar in plaats van zich terug te trekken uit de race bleef Moore gewoon stoïcijns doorgaan met zijn campagne, Het meest wonderlijke is nog dat hij dinsdag waarschijnlijk gewoon gaat winnen. Ondanks dat hij flink gezakt is in de peilingen staat hij in de meeste polls op een kleine voorsprong. Veel Republikeinse politici, waaronder president Trump, blijven hem steunen. De belangrijkste reden is toch wel dat de Republikeinen in de Senaat maar een flinterdunne meerderheid hebben en elke man overboord maakt besluitvorming nog moeilijker.
Toch blijft het fascinerend dat ook een groot deel van zijn achterban zich niet van hem afwenden. Moore is, naar eigen zeggen, een zeer gelovig man. Ook zijn conservatief-evangelische achterban heeft er blijkbaar geen moeite mee dat hij deze misstappen beging. Het is te kort door de bocht om dit alles onder hypocrisie te plaatsen. Wat het wel is? Als u het weet mag u het zeggen. De rol die het geloof speelt in de Amerikaanse samenleving heeft mij altijd al geboeid. In 2006 schreef ik het artikel hieronder over een rechter die uit zijn ambt werd gezet omdat hij weigerde om een monument, met daarop afgebeeld de tien geboden, te laten verwijderen uit de rechtbank. De naam van die rechter? Juist ja, Roy Moore, nu de Republikeinse kandidaat in de special election van komende dinsdag.
Als opvolging van deze eerder geplaatste column:
DE TIEN GEBODEN
Pasen ligt al weer achter ons en voor sommigen van u is het misschien oud nieuws maar in St Paul Minnesota stond deze Pasen in het teken van de verwijderde paashaas.
In het stadhuis van St. Paul had een secretaresse het gewaagd om ergens in een hoekje een klein paashaasje en wat gekleurde eitjes neer te zetten. Maar dat ging de directeur van het ‘human rights department’, Tyrone Terrill, te ver. Die paashaas moest weg omdat het beestje aanstootgevend zou kunnen zijn voor niet christenen. Tja, en ga dan maar eens als Amerika liefhebber aan je vrienden uitleggen dat die Amerikanen geen rare jongens zijn. Het was een issue van niks maar het werd door de Amerikaanse en buitenlandse pers opgepikt, opgeblazen en St. Paul werd even wereldnieuws. Nog even daar gelaten of een paashaas nou wel of niet een christelijk symbool is, die vraag moet u maar even voor u zelf beantwoorden, is het interessant om te kijken naar de manier waarop in Amerika wordt omgegaan met de scheiding tussen kerk en staat.
Al sinds de eerste immigranten voet aan wal zetten in Amerika speelt het geloof een grote rol in de Amerikaanse samenleving. Natuurlijk zijn kerk en staat ook in Amerika gescheiden maar het lijntje is erg dun. In augustus 2001 gebeurde er iets in Alabama dat misschien maandenlang voorpaginanieuws zou zijn geweest ware het niet dat nog geen maand later 11 september Amerika en de rest van de wereld op zijn kop zette.
In Alabama kwam Chief Justice Roy Moore op het idee om de rotunda van het gerechtsgebouw op te leuken met een monument. Het 2,5 ton wegende stenen gevaarte stelde een opengeslagen bijbel voor. Opengeslagen op de bladzijdes met de tien geboden. Want, aldus rechter Moore “God is de basis van ons rechtsysteeem.” De discussie die toen ontstond was heftig. Zoals vaak gebeurt in Amerika stond gelovig Amerika lijnrecht tegenover de mensen die een voorstander zijn absolute scheiding van kerk en staat. Religieus rechts was er als de kippen bij om de “ten commandments judge”te steunen. En zoals gebruikelijk in Amerika, werd er weer met de grondwet gezwaaid. In de nationale grondwet vonden de medestanders steun bij het 1e amendement waarin de vrijheid van godsdienst wordt geregeld. Maar tegenstanders wezen hen fijntjes op sectie 3 van de grondwet van de staat Alabama:
“ No religion shall be established by law; that no preference shall be given by law to any religious sect, society, denomination, or mode of worship; that no one shall be compelled by law to attend any place of worship; nor to pay any tithes, taxes or other rate for building or repairing any place of worship, or for maintaining any minister or ministry; that no religious test shall be required as a qualification to any office or public trust under this state; and that the civil rights, privileges, and capacities of any citizen shall not be in any manner affected by his religious principles.”
Met andere woorden, ook rechtspreken in Amerika moet onafhankelijk gedaan worden, strikt gescheiden van welk geloof dan ook dus weg met dat monument in het gerechtsgebouw. In diverse peilingen bleek dat een grote meerderheid van de Amerikaanse bevolking vond dat Moore gelijk had. Toch besloot een federale rechter dat het monument verwijderd moest worden. Dit na een lange juridische strijd die ruim twee jaar geduurd had. Maar hoewel het vonnis van de federale rechter duidelijk en helder was (scheiding tussen kerk en staat) weigerde rechter Moore om de tien geboden te verwijderen. Iets wat hem duur kwam te staan want op 13 november 2003 werd rechter Roy Moore door een commissie uit zijn ambt gezet. Maar hoewel de commissie weinig anders kon doen, Moore had immers een rechterlijke uitspraak naast zich neer gelegd, lieten zelfs verschillende commissieleden weten geen probleem te hebben met het monument in het gerechtsgebouw.
Discussie over de plaats van religie in de Amerikaanse samenleving is van alle tijden. En het gaat er meestal stevig aan toe. Of het nou gaat over het bidden op school of tijdens schoolgebonden festiviteiten zoals sportwedstrijden, altijd is er wel de vraag hoe ver je mag gaan om religie ‘op te dringen’ aan mensen die daar niet van gediend zijn. Nog niet zo lang geleden was er een vader van een dochter die protest aantekende tegen het feit dat zijn dochter verplicht werd om elke morgen tijdens de ‘pledge of alliance’ het zinnetje “one nation under God”uit te moeten spreken. En na 11 september is men als de dood om anders gelovigen tegen de schenen te trappen. De paashaas van St. Paul is daar weer een mooi voorbeeld van.
En wie mocht denken dat de “ten commandments judge” Roy Moore na zijn ontslag volkomen is uitgerangeerd die heeft het mooi mis. Hij is nog steeds de held van religieus rechts en is gepolst om zich voor de Constitution Party kandidaat te stellen voor een politiek ambt. De Constitution Party is weliswaar een kleine partij die nog niet in alle staten is geregistreerd maar de ambities zijn er. Medewerkers van Roy Moore hebben laten weten dat hij nog niet weet of dat hij mee gaat doen met de presidentsverkiezingen of dat hij nog twee jaar wacht en dan opgaat voor het gouverneursschap van Alabama! So help him God.
