Eureka is het voorbeeld van hoe het niet moet. Het bord langs de weg als je het gehucht binnen reed, beloofde dat dit het vriendelijkste stadje langs de eenzaamste weg van Amerika zou zijn. Dat is niet moeilijk als je langs een route zit waar makkelijk honderd kilometer tussen het ene gehucht en het andere zit en bovendien: hoe meet je dat en waar baseer je het op? Maar ik veronderstel dat je toch iets moet doen om je te onderscheiden en dat was in dit geval dus kennelijk dat bord.
Van Eureka werden we niet echt vrolijk en het weer werkte ook niet mee: het waaide behoorlijk hard, ondanks dat was het niet koud. Als je dan door zo’n afgetrapt, verwaarloosd dorp loopt, onderschrijft die harde wind alleen maar de leegte en het verval.
De enige zaak die open was, was de plaatselijke supermarkt. Een redelijk kleine zaak waar van alles in was gepropt om een maar zo groot mogelijk assortiment te hebben. Ze verkochten er zelfs lege kogelhulzen en allerlei soorten kruit, zodat je zelf je favoriete kogel kon samenstellen. Op sommige kruitpotten zat een rood strikje. Waarschijnlijk was dat kruit geschikt om een (ex)geliefde om zeep te helpen.
Ook cassettebandjes verkochten ze, dus kennelijk hebben mensen in Eureka nog cassettespelers. Aan de muren hingen allemaal opgezette koppen van geschoten dieren. Ik blijf jagen een walgelijke sport vinden. Dan sta je dus ‘s morgens op met het idee: nou, laat ik vandaag eens leuk een dier gaan doodschieten. Dat is spannend en dan kan ik er fijn over opscheppen: moet je horen wat ik nu weer heb gedaan! Stoer he?
We slenterden verder en kwamen bij het Opera House, dat mooi en goed onderhouden is. Een vriendelijke dame zag me kippig door de ramen turen. Ze haalde ons blij binnen en gaf ons een rondleiding. Het Opera House werd in 1880 gebouwd en werd in eerste instantie ook gebruikt voor opera’s. Vanaf 1920 werd het een theater voor toneel, daarna een bioscoop. In 1950 werd daar de laatste film gedraaid en stond het 45 jaar leeg. Uiteindelijk werd het gerenoveerd en nu wordt het gebruikt voor evenementen, toneeluitvoering en opera’s. Aangezien Eureka zeshonderd inwoners heeft, komen veel bezoekers uit andere steden, zoals Ely dat zevenenzeventig mijl (honderddrieëntwintig kilometer!) verderop ligt.
We kwamen in de grote zaal en iets in me deed me vragen of het hier spookte. Ze zei: “Kennelijk wel, al merk ik er niets van. Beneden had ene Mormon Joe zijn kleermakerzaak. Zijn echte naam was Joseph Baker. Op een nacht is hij in zijn zaak gebleven, terwijl hij altijd thuis sliep en kennelijk zijn de kolen die hij die dag had gehaald gaan smeulen. De boel brandde af en hij kwam in het vuur om. Een t.v. show die onderzoek doet naar dat paranormale dingen is hier een keer geweest om te meten en op te nemen en de medewerkers zeiden tegen me: we hebben Joe gevonden.
Hij is nog steeds hier beneden. zijn geest dan.” Zelfs merkte ze nooit wat, althans… Iedere keer dat ze het toneel opliep hoorde ze beneden een deur dichtslaan, terwijl ze doorgaans alleen in het gebouw is. En de schoonzus van haar voorgangster had in een afgesloten ruimte een paar mensen in een hoek zien staan. “Er schijnt hier ook een jongetje te zijn, die hebben ze ook waargenomen, maar daar is verder niets over bekend.” Het toneeldoek is uit 1924. Op het eerste gezicht lijkt het een enorm houten beschilderd paneel, maar het is canvas. “Het vorige doek was verbrand toen iemand op toneel een kerosine lamp omstootte. De afbeeldingen die op dit doek zijn geschilderd van de toenmalige sponsors, die meebetaald hebben om dit te bekostigen.”
De wanden van de gangen in het gebouw achter het toneel staan helemaal vol met handtekeningen van artiesten die hier hebben opgetreden, wat op het eerste gezicht het idee geeft van graffiti maar het dus duidelijk niet is. De nieuwe eigenaar die per 1 juni komt, is niet van plan geld in het Opera House te steken en wil allerlei dingen ook stopzetten en er een acht tot vijf bedrijf van maken. Wat natuurlijk niet kan bij een theater. Alles wat onze gids in al die jaren heeft opgebouwd, want ondanks dat er iemand ander is voor alle activiteiten, regelt zij alles, wordt daarmee onderuit gehaald. Ze vertelde ook dat de echtgenote van de nieuwe eigenaar het wel prima vond dat Eureka qua bevolking leegliep: dan ken je tenminste je buren nog! Het lijkt mij een tante met een I.Q. net boven kamertemperatuur en gegarandeerd dat als ze dan al haar buren kent, ze vertrekt omdat er niks te doen is.
Op mijn vraag hoe het kan dat vrijwel alles leegstaat en in verval is, zei ze: “Veel panden zijn bijvoorbeeld van mensen geweest die zijn overleden en de familie vraagt exorbitante huurprijzen aan mogelijke geïnteresseerden, die daarom afhaken. Dus staat alles leeg, behalve bijvoorbeeld de rechtbank hier tegenover. Dat is van de staat en die onderhoudt het wel.” Weer iets dat me zo verbaast in dit land. De mensen hier roepen altijd dat Amerika geen geschiedenis heeft zoals Europa. Iets wat me sowieso nijdig maakt, want de geschiedenis van de Indianen, de oorspronkelijke bewoners wordt daarmee compleet door de plee gespoeld. Alleen de geschiedenis van de blanke man is kennelijk interessant.
Maar niet alleen dat: wat ze dus aan geschiedenis hebben, laten ze verwaarlozen, instorten en vergaan. Want al deze monumentale panden storten op een moment gewoon in, hier en daar staat zelfs alleen nog maar een pui, de rest is weg.
Dan komt er een projectontwikkelaar die de boel plat gooit en er prullaria neerzet. Moderne bullshit met Mc Donalds, Burger King en andere rommel. Ze klagen over hun gebrek aan geschiedenis en wat er is laten ze verrotten. Net als het plaatsje Austin, weer een heel eind verderop. Honderdvijftig inwoners, heel de hoofdstraat staat leeg, is in verval en verwaarloosd. Nog net geen grote achterbuurt.
Doe iets, grijp in, maar laat wat je hebt aan antiquiteiten niet vergaan! En dan die enkele zaak die open is heeft een onmogelijk doel voor ogen. Zoals een zaak met handgemaakte sieraden. Prachtig hoor, maar wie stopt hier om rond te kijken naar verval en er dan een armband van $350,- te kopen? Als je mikt op toeristen, moet je het wel interessant maken voor ze. Kijk naar stadjes als Oatman, Virginia City, Tombstone en nog een stel, die lukt het ook perfect!
Hoe slim de bevolking van Austin is weet ik niet, maar ze kwam nogal merkwaardig op me over. De meneer van het restaurantje waar we gingen lunchen, deed alles onder het uitslaken van enorme zuchten en alles leek teveel. Wat er met zijn onderlip aan de hand was is me onduidelijk, maar het leek alsof er een onzichtbaar kilogewicht aan hing. Terwijl hij aantoonde dat hij met wat proberen best zijn lippen op elkaar kon houden. Bij het opruimen van het tafeltje achter ons, waar mensen hadden zitten eten, maakte hij aldoor klagerige geluiden en veegde steunend, kreunend en zuchtend met een grote kwast het tafelblad schoon. Omdat we geen klap met een natte handdoek tegen ons achterhoofd wilden, zorgden we ervoor dat we geen kruimel naast onze borden lieten vallen.
Tijdens het wandelen sprak een mevrouw ons aan, die in het minieme bibliotheekje werkte en deed allerlei onthullingen. Zoals waar ze die ochtend al was geweest en als ze deze dag overleefde had ze een goede dag gehad. Even later stond ze buiten heen en weer deinend te sms’en met gigantische, zwarte handschoenen aan. Eigenlijk kreeg ik het idee dat de plaatselijke bevolking het resultaat was van decennia onbeheerste incest. Gezien de bordjes bij de saloon heeft Trump hier een grote aanhang onder de schamele inwoners. Waar Europa zijn hart vasthoudt dat Trump de nieuwe heerser wordt van Amerika, maakt dit idee hier kennelijk toch heel wat mensen blij.
Toen ik foto’s stond te maken, begon een kleuter in een soort tuin aan de overkant door het hek naar me te zwaaien. Dan steek je over en begin je een gesprek met zo’n meisje, die Betty bleek te heten en een aandoenlijk kapseltje had. Zo’n beetje een hooibergje waar de bliksem in is geslagen. Het was een lief kind en even later kwam haar moeder naar buiten, die binnen t.v. zat te kijken volgens de geluiden die door de open deur naar buiten kwamen. Ze stak gezellig een sigaret aan, terwijl ze haar hoogzwangere buik naar voren duwde bij een tafel, die vol met lege sigarettenpakjes lag. Ik gaf het op, we zijn in de camper gestapt en weggereden.
Net buiten Austin is een enorme begraafplaats aan weerskanten van de weg. Of dit twee verschillende begraafplaatsen waren, bijvoorbeeld van verschillende geloven, is me niet duidelijk geworden. Om mezelf wat op te vrolijken ben ik er even rond gaan kijken. Henrie vond het maar een doodse boel en trachtte even te dutten in de camper. De meeste graven waren uit de negentiende eeuw. Niet alleen werden geboorte- en overlijdensdatum op de steen vermeld, maar ook hoeveel maanden en dagen iemand heeft geleefd, kennelijk voor mensen die anders niet slapen als ze dat niet weten. Er was zelfs een Belg begraven die kennelijk uit Tournai kwam, maar dat hadden ze verkeerd geschreven op de steen: er stond Tournia. En zo is er altijd wat….
Eureka en Austin, toonbeeld van verloedering – Nevada
Laureen de Bres
